ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Το μάθημα αποσκοπεί να καταστήσει τους φοιτητές ικανούς να:
Α) αναγνωρίζουν τη βιοποικιλότητα των ζωντανών οργανισμών και της εξέλιξής τους.
Β) διακρίνουν τις ιδιότητες των διαφόρων ζωντανών οργανισμών (προκαρυωτικοί, ευκαρυωτικοί, ιοί) όσον αφορά στην οργάνωση, τη δομή και τη γενετική τους.
Γ) να αναγνωρίζουν τη χημική σύσταση των βιολογικών μακρομορίων (νουκλεϊκά οξέα, πρωτεΐνες, λιπίδια, πολυσακχαρίτες) και τη συμμετοχή τους στη δομή και οργάνωση του κυττάρου (προκαρυωτικού-ευκαρυωτικού).
Δ) μπορούν να κατανοήσουν τη ροή ενέργειας στα βιολογικά συστήματα και τις βασικές αρχές του μεταβολισμού (σύνθεση και οξείδωση γλυκόζης, ένζυμα-βιοκατάλυση)
Ε) να διακρίνουν την οργάνωση και τη λειτουργία των διαφόρων κυτταρικών δομών του ευκαρυωτικού κυττάρου (πυρήνας, κυτταρική μεμβράμη, κυτταροπλασματικές δομές και οργανίδια). ΣΤ) μπορούν να κατανοήσουν τις βασικές αρχές που διέπουν τη ροή της γενετικής πληροφορίας υπό το πρίσμα του κεντρικού δόγματος της μοριακής Βιολογίας (αντιγραφή DNA-μεταγραφήμετάφραση).
Ζ) προσδιορίζουν το ρόλο της κυτταρικής διαίρεσης και απόπτωσης στη διατήρηση και εξέλιξη της ζωής και της γενετικής πληροφορίας.
Η) αναγνωρίζουν τη σχετική ορολογία και τις διεθνώς χρησιμοποιούμενες συντμήσεις στις εξετάσεις μικροσκοπικής παρατήρησης.
Θ) εφαρμόζουν τεχνικές χρώσης και παρατήρησης κυτταρικών παρασκευασμάτων στο οπτικό μικροσκόπιο.
Ι) εφαρμόζουν τεχνικές προσδιορισμού της συγκέντρωσης νουκλεϊνικών οξέων.
Κ) υπολογίζουν τον αριθμό των κυττάρων (προκαρυωτικών-ευκαρυωτικών) σε μικροσκοπικά παρασκευάσματα.
Σκοπός του μαθήματος είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές τις βασικές γνώσεις της χημικής σύστασης, της δομής και της λειτουργίας του κυττάρου (κυρίως του ευκαρυωτικού) και της κυτταρικής διαίρεσης, καθώς και να κατανοήσουν τους μηχανισμούς που διέπουν το κεντρικό δόγμα της Μοριακής Βιολογίας. Στόχος του μαθήματος είναι επίσης η απόκτηση δεξιοτήτων στις τεχνικές χρώσης και μικροσκοπικής παρατήρησης κυτταρικών παρασκευασμάτων, στον προσδιορισμό του αριθμού των κυττάρων σε μικροσκοπικά παρασκευάσματα, καθώς και στον προσδιορισμό της συγκέντρωσης νουκλεϊνικών οξέων. Με την ολοκλήρωση των μαθημάτων οι φοιτητές θα είναι σε θέση να γνωρίζουν:
Τη χημική σύσταση και δομή των βιολογικών μακρομορίων
Τη μορφολογία του ευκαρυωτικού και προκαρυωτικού κυττάρου, καθώς και των ιών
Τη χημική σύσταση, δομή και λειτουργία των κυτταρικών δομών του ευκαρυωτικού κυττάρου
Τις αρχές που διέπουν το κεντρικό δόγμα της Μοριακής Βιολογίας
Τις βασικές αρχές της κυτταρικής διαίρεσης και απόπτωσης
Τις βασικές τεχνικές μέτρησης και παρατήρησης κυττάρων στο οπτικό μικροσκόπιο
- Διδάσκων: Ανδρονίκη Παπουτσή
- Διδάσκων: ΟΥΡΑΝΙΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ
- Διδάσκων: ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΤΑΜΝΑ
Υπεύθυνη μαθήματος: Ανδρεάδου Ελένη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Βιοϊατρικών Επιστημών
Σκοπός του Εργαστηριακού μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές τις ιδιότητες και τη λειτουργικότητα των βασικών βιομορίων του οργανισμού με εφαρμογή εργαστηριακών μεθόδων, όπως και να μάθουν τις βασικές εργαστηριακές τεχνικές που αξιοποιούν τις ιδιότητες των βιομορίων για τον ποιοτικό και ποσοτικό προσδιορισμό τους.
Στο εργαστηριακό κομμάτι οι φοιτητές μαθαίνουν:
Α) τα διαθέσιμα όργανα και τεχνικές για τον ποιοτικό και ποσοτικό προσδιορισμό των βασικών βιομορίων (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, νουκλεϊνικά οξέα) και τις διαφορετικές δυνατότητες που προσφέρουν ως προς την ευαισθησία, παρεμβάσεις στις δοκιμασίες κλπ,
Β) να συγκρίνουν και να επιλέγουν τις κατάλληλες τεχνικές κατανοώντας τις δυνατότητες και τα μειονεκτήματά τους,
Γ) να κάνουν τους απαραίτητους υπολογισμούς και προσαρμογές (αραιώσεις, κ.λπ) προκειμένου να εφαρμόσουν την τεχνική και να πάρουν το τελικό αποτέλεσμα.
Δ) να επιλέγουν και να συνδυάζουν τεχνικές, προκειμένου να απαντήσουν σύνθετα ερωτήματα (πχ. για τον ποιοτικό προσδιορισμό υδατανθράκων).
Ε) να αξιολογούν το αποτέλεσμα εφαρμογής της τεχνικής, να κρίνουν την αξιοπιστία της, να αναγνωρίζουν πιθανά σφάλματα και να προτείνουν τον τρόπο αξιόπιστης εφαρμογής της τεχνικής.
Επιπλέον, μαθαίνουν:
ΣΤ) να περιγράφουν την εφαρμογή μιας εργαστηριακής τεχνικής και το αποτέλεσμά της.
Περιεχόμενο Μαθήματος:
Οργανολογία Βιοχημικού Εργαστηρίου (Είδη οργάνων, αρχή λειτουργίας και χρήσεις), Χρήση, έλεγχος και ρύθμιση μικροπιπετών. Εισαγωγή στις βασικές εργαστηριακές τεχνικές Βιοχημικού Εργαστηρίου. Φασματοφωτομετρία. Φάσμα απορρόφησης. Φθορισμός. Φωσφορισμός. Φωταύγεια. Φασματοσκοπία μαζών. Φλογοφωτομετρία. Νεφελομετρία. Θολερομετρία. Διαθλασιμετρία. Εργαστηριακή εφαρμογή στον προσδιορισμό βιομορίων. Μέθοδοι προσδιορισμού αμινοξέων, πρωτεϊνών, υδατανθράκων, λιπιδίων και νουκλεϊνικών οξέων. Μέθοδοι προσδιορισμού ενζύμων.
- Διδάσκων: ΕΛΕΝΗ ΑΝΔΡΕΑΔΟΥ
- Διδάσκων: Φαίδρα Ελευθερίου
- Διδάσκων: ΕΥΓΕΝΙΑ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗ
- Διδάσκων: ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΤΑΜΝΑ
Υπεύθυνη μαθήματος: Ανδρεάδου Ελένη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Βιοϊατρικών Επιστημών
Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές τη δομή, τη λειτουργικότητα και τον ρόλο των διαφόρων κατηγοριών βιομορίων στη δομή και τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.
Ειδικότερα μαθαίνουν:
Α) Να διακρίνουν τα βασικά βιομόρια (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, νουκλεϊνικά οξέα) και τις υποκατηγορίες αυτών με βάση τα δομικά χαρακτηριστικά τους,
Β) Να αναγνωρίζουν τα δομικά χαρακτηριστικά των βασικών βιομορίων (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες,λιπίδια, νουκλεϊνικά οξέα) στα οποία οφείλονται συγκεκριμένες φυσικές και χημικές ιδιότητες, και
Γ) Να εξηγούν πώς οι δομικές και χημικές ιδιότητες των βιομορίων επηρεάζουν την αλληλεπίδρασή τους με άλλα βιομόρια και τον τρόπο με τον οποίο επιτελούν το βιολογικό τους έργο, όπως και τις επιπλοκές που προκύπτουν από την ύπαρξη δομικών ανωμαλιών των βιομορίων.
Δ) Να κατανοούν και να εφαρμόζουν μεθόδους προσδιορισμού και μελέτης των φυσικών και χημικών ιδιοτήτων των βασικών βιομορίων (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, νουκλεϊνικά οξέα)
Ε) Να κατανοούν και να εφαρμόζουν μεθόδους που αξιοποιούν τις φυσικές και
χημικές ιδιότητες των βιομορίων, όπως φασματοσκοπικές ιδιότητες,
ισοηλεκτρικό σημείο, συμπλοκοποίηση με βιομόρια κλπ. για τον ποιοτικό
και ποσοτικό προσδιορισμό των βιομορίων με παραδείγματα εφαρμογών στη
διαγνωστική.
Στα πλαίσια του μαθήματος οι φοιτητές μαθαίνουν, επίσης:
ΣΤ) τη συναφή ελληνική και αγγλική ορολογία και
Ζ) τις δυνατότητες αξιοποίησης των διεθνών βάσεων δεδομένων και ειδικών εργαλείων για την αναζήτηση πληροφορίας σχετικά με τη δομή και τη λειτουργικότητα βιομορίων, τη σύγκριση δομής βιομορίων, κλπ
Περιεχόμενο Μαθήματος:
Το νερό ως διαλύτης.
Σημαντικά βιομόρια του οργανισμού. Δομή, ιδιότητες, βιολογικός ρόλος πρωτεϊνών, υδατανθράκων, λιπιδίων και νουκλεϊκών οξέων. Ένζυμα. Κατηγορίες-Ιδιότητες-Αναστολείς & ενεργοποιητές ενζύμων. Εφαρμογές ενζύμων στη διάγνωση και θεραπεία ασθενειών.
Δομή, και βιολογικός ρόλος των ορμονών. Δομή και βιολογικός ρόλος των βιταμινών. Ιόντα-ιχνοστοιχεία, αντλίες ιόντων. Ανωμαλίες δομής βιομορίων και συναφείς παθολογικές καταστάσεις.
Ειδικότερα, το μάθημα περιλαμβάνει την ανάπτυξη των εξής ενοτήτων:
· Βασική σύσταση του ανθρώπινου σώματος: Ο ρόλος του νερού ως διαλύτης-Συμπεριφορά οξέων, βάσεων, αλάτων και μακρομοριων σε υδατικό περιβάλλον -Ρυθμιστικά διαλύματα
· Δομικές μονάδες πρωτεϊνών: Αμινοξέα – Δομή – Φυσικές και χημικές ιδιότητες – Μέθοδοι ανίχνευσης αμινοξεων. – Τροποποιημένα αμινοξέα
· Δομή πρωτεϊνών: Πρωτοταγής δομή και ανώτερες διαμορφώσεις πρωτεϊνών. Πολυπρωτεϊνικά
σύμπλοκα και πεμπτοταγής διαμόρφωση πρωτεϊνών. Κατηγορίες πρωτεϊνών με
βάση τη δομή και τη λειτουργικότητα – Ο ρόλος της μετα-μεταφραστικής
τροποποίησης. Ιδιότητες πρωτεϊνών – Αξιοποίηση ιδιοτήτων πρωτεϊνών σε
τεχνικές ανίχνευσης και διαχωρισμού. Διαφοροποιήσεις στη δομή πρωτεϊνών
και παθολογικές καταστάσεις – Παραδείγματα).
· Ένζυμα: Κατηγορίες ενζύμων. Παράγοντες που επηρεάζουν την ενζυμική δράση. Αναστολείς - ενεργοποιητές ενζύμων και εφαρμογές τους στη διάγνωση και θεραπεία.
· Υδατάνθρακες: Δομή και λειτουργικότητα μονο- και ολιγο-σακχαριτών, μοπολυσακχαριτών και ετερο-πολυσακχαριτών. Ο ρόλος της γλυκοσυλίωσης. Γλυκοπρωτεΐνες και πρωτεογλυκάνες – δομή και ρόλος. Ιδιότητες υδατανθράκων. Αξιοποίηση ιδιοτήτων υδατανθράκων στις τεχνικές προσδιορισμού.
· Λιπίδια: Κατηγορίες λιπιδίων – δομή και φυσιολογική λειτουργία. Ιδιότητες λιπιδίων και αξιοποίηση σε τεχνικές διαχωρισμού και προσδιορισμού.
· Νουκλεϊνικά οξέα: Είδη – Δομή – Βιολογικός ρόλος. Ιδιότητες και αξιοποίησή τους σε τεχνικές διαχωρισμού και προσδιορισμού.
· Διακυτταρική επικοινωνία: Δομή και κατηγορίες ορμονών. Μηχανισμός δράσης υδατοδιαλυτών και λιποδιαλυτών ορμονών –Παραδείγματα. Ενδοκρινικό σύστημα.
· Βιταμίνες: Κατηγορίες βιταμινών, δομή και βιολογικός ρόλος. · Ιόντα – φυσιολογικός ρόλος. Αντλίες ιόντων.
- Διδάσκων: ΕΛΕΝΗ ΑΝΔΡΕΑΔΟΥ
- Διδάσκων: ANASTASIA PSYCHA
- Διδάσκων: Ματθαίος Μπόμπος
Πειραματόζωα Α εξαμήνου
- Διδάσκων: Βασίλειος Παπαλιάγκας
- Διδάσκων: KONSTANTINA KAZELI
- Διδάσκων: ΕΛΕΝΗ ΑΝΔΡΕΑΔΟΥ
- Διδάσκων: ΕΥΓΕΝΙΑ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗ
- Διδάσκων: ΕΥΓΕΝΙΑ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗ